HỆ THỐNG CHỐNG SÉT TRỰC TIẾP
SÉT - Khi nói đến hiện tượng này, đây là một trong những hiện tượng hùng vĩ và ấn tượng của tự nhiên, Sét chứa một nguồn năng lượng khổng lồ, tạo ra Hydrogen từ nước để khai thác nhiệt điện, cung cấp mạng điện cho thành phố, kích hoạt tàu vũ trụ từ sấm sét, dùng sét để chống mưa đá hay xác định lượng mưa, dự báo bão... Người ta tính toán điện tích trong tia sét có thể kéo được đoàn tàu 14 toa với tốc độ 200km/h. Hay 1 tia sét thông thường có thể nuôi được bóng đèn 100W trong vòng 03 tháng. Sét mang lại những lợi ích và tác hại vô cùng lớn.
Tuy nhiên, những ứng dụng mang lại lợi ích về sét thì ít được áp dụng bởi trình độ công nghệ xử lý còn thấp tại nhiều các quốc gia trên thế giới. Nhưng trong suốt bề dày hình thành phát triển của con người. Sét là nguồn lực, là ý tưởng, là đề tài phát triển mà các nhà khoa học đã khám phá ra như:
- Sét tạo ra lửa khởi đầu cho một nền văn minh hiện đại.
- Cải thiện môi trường sống cho con người vì nó tạo ra Ô zôn cho tầng khí quyển.
- Cải tạo dinh dưỡng trong lòng đất cho cây cối.
- Mở ra cho các nhà khoa học những đề tài mới trong lĩnh vực khoa học.
- Cải tạo dinh dưỡng trong lòng đất cho cây cối. Với một nền Nông nghiệp như nước ta thì nông dân ta có câu "Lúa chiêm lấp lò đầu bờ, hễ nghe tiếng sấm phất cờ lên". Với họ đó là sự khởi đầu cho một năm, một mùa màng tốt đẹp.
Ngoài ra, còn có rất nhiều lợi ích khác. Nhưng trong bài viết này, chúng tôi không đề cập sâu đến những lợi ích do Sét mang lại. Chúng tôi nêu ra những lợi ích trên để quý bạn đọc có một cái nhìn phiến diện về một hiện tượng tự nhiên.
Lợi ích là như vậy nhưng những tác hại của Sét thì như thế nào? Cách phòng chống ra sao đó là mục đích chính của bài viết này.
Tác hại do sét - Sét có thể gây thương tích cho con người và phá hủy nhà cửa, công trình qua nhiều cách thức khác nhau như: Trực tiếp, lan truyền qua dây dẫn, vật dẫn, lan truyền qua không khí ẩm... Tuy nhiên, hai cách thức chính được cho là mối nguy hại lớn nhất là:
|
Thứ nhất, Sét đánh trực tiếp
Sét có thể đánh thẳng trực diện từ trên đám mây tích điện xuống vào vị trí nạn nhân, nhà ở, công trình, nhà máy, nhà xưởng... ở những nơi có mặt bằng cao hơn so với mặt bằng xung quanh trong bán kính nhất định. Đây là loại sét đánh nguy hiểm nhất với cường độ và nhiệt độ cao nên gây ra sự phá hủy rất lớn. Đặc biệt, một số cường độ cao có thể gây ra cháy nổ, thiệt hại nhiều cho người và tài sản.
|
Thứ hai, sét đánh lan truyền
Sét đánh gián tiếp vào đường dây điện, điện thoại, cáp....ở một nơi nào đó, người ta tính toán có thể lên đến cách xa 2km rồi lan truyền qua đường dây dẫn đến công trình làm hư hỏng các thiết bị điện, điện tử, công nghệ thông tin, máy móc, thiết bị.
|
Công tác phòng chống sét và biện pháp bảo vệ cho nhà và công trình hiện nay
Hiện nay, trên thế giới, có nhiều phương pháp và thiết bị phòng chống sét được áp dụng. Trước hết là phương pháp truyền thống dùng lồng Farađây - lồng kim loại bao kín khu vực bảo vệ. Theo lý thuyết sóng điện từ, đây là phương pháp lý tưởng để phòng chống sét. Phương pháp chống sét này được sử dụng bảo vệ một số khu vực đặc biệt như nơi chứa thuốc nổ, hạt nhân. Tuy nhiên, phương pháp này khá tốn kém và không khả thi khi áp dụng cho tất cả các công trình.
Tiếp đến là phương pháp chống sét truyền thống do Benjamin Franklin (1752) đề xuất sử dụng để bảo vệ nhà cửa thuyền bè. Ông dùng kim thu sét bằng kim loại đặt trên đỉnh nóc nhà, nối với một dây kim loại dẫn xuống đất. Franklin nghĩ rằng phương pháp chống sét này có thể làm chệch hướng tia sét vào nhà, dẫn năng lượng xuống đất và phân tán năng lượng điện trên mây, như vậy sẽ ngăn chặn tia sét. Kiểm chứng trong 250 năm qua cho thấy phương pháp chống sét của Franklin và những hệ tương đương phương pháp này có thể giảm thiệt hại về nhà cửa, thuyền tàu nhưng lại không phân tán điện tích và không ngăn chặn tia sét.
Bên cạnh đó, phương pháp chống sét hiện đại phát tia tiên đạo khác nổi lên trong hàng chục năm gần đây như hệ phát xạ sớm, hệ ngăn chặn sét (hệ tiêu tán năng lượng sét), phương pháp hút sét bằng tia tiên đạo để chống sét cho các công trình hiện đại như nhà ở, nhà xưởng, nhà máy, nhà cao tầng, trung cư, kho chất nổ đạn dược, hạt nhân, các trung tâm máy tính quan trọng (trung tâm điều khiển bay, trung tâm điều hành mạng...).
Ngoài ra, Phương pháp chống sét hiện đại phân tán điện tích, có đặc tính tạo ra một lớp điện tích không gian mang điện dương trong vùng khí quyển nằm bên trên đầu kim. Trường tĩnh điện mây dông càng mạnh thì dòng phóng điện càng mạnh và lớp điện tích không gian càng nhiều, có tác dụng như một màn chắn tĩnh điện làm cho điện trường giữa đám mây giông và đất yếu đi, loại bỏ nguy cơ phóng điện của tia sét. Tuy nhiên phương pháp này vẫn chưa được thế giới công nhận và chưa được đưa vào các tiêu chuẩn chống sét hiện hành. Ngoài ra việc xác định bán kính bảo vệ của kim thu sét còn khó khăn, thêm vào nữa là hệ thống tiếp đất của loại này phải làm rất rộng.
HỆ THỐNG CHỐNG SÉT TIẾT KIỆM VÀ HIỆU QUẢ NHẤT CHO NHÀ VÀ CÔNG TRÌNH.
Hiện nay, phương pháp chống sét hiện đại bằng cách phát tia tiên đạo đang là phương pháp được sử dụng phổ biến và rộng rãi nhất. Phương pháp này gồm 3 phần chính:
- Thu sét (Kim thu sét, trụ đỡ, dây neo): Trong phần thu sét, trang thiết bị đầu tiên được nói tới đó làm Kim thu sét. Hiện trên thị trường có rất nhiều loại kim thu sét, vì cường độ sét hiện nay ngày một lớn, chúng ta cần lựa chọn những loại kim chống sét có đủ cường độ để hệ thống chống sét được an toàn. Ngoài ra, trong phần thu sét còn có trụ đỡ và dây neo, từ phần cao nhất của vị trí nơi đặt trụ đỡ đến kim thu sét phải tối thiểu khoảng 3 mét, điều này làm cho độ phủ của kim thu sét không bị hạn chế, giúp việc chống sét của hệ thống được phát huy tối đa hiệu quả. Dây neo đơn giản dùng để giúp cho trụ đỡ đứng vững và tạo sự chắc chắn, không bị lay chuyển do tác động của gió hay thời tiết gây ra.
- Dẫn sét (Dây dẫn sét): Để một hệ thống chống sét được an toàn và đúng quy chuẩn về tính kỹ thuật, chúng ta nên lựa chọn dây dẫn sét có tiết diện khoảng 50mm2 trở lên. Với dây dẫn sét có tiết diện cao hơn là tốt nhưng tạo sự lãng phí không cần thiết cho hệ thống. Với dây dẫn sét có tiết diện nhỏ hơn sẽ không tạo sự an toàn, bởi khi gặp cường độ sét lớn, sét sẽ không thoát được nhanh chóng, qua đó tạo hiện tượng quá tải dẫn đến nổ dây dẫn, gây nguy hiểm cho hệ thống. Chúng tôi thường tư vấn khách hàng nên chọn dây đồng dẫn sét có bọc ngoài, để đảm bảo độ an toàn khi có dòng sét đi qua.
- Thoát sét (Hộp kiểm tra điện trở, dây đồng thoát sét, cọc tiếp địa): Hệ thống thoát sét giúp sét được truyền dẫn xuống đất một cách an toàn, không gây nguy hiểm cho người và thiết bị. Một hệ thoát sét bao gồm hộp kiểm tra điện trở + dây thoát sét + cọc tiếp địa. Hộp kiểm tra điện trở dùng để kiểm tra điện trở đất ngay khi lắp đặt hệ thống và kiểm tra điện trở trong những năm tiếp theo được dễ dàng. Dây thoát sét thường là dây đồng trần, sẽ nối với các cọc tiếp địa. Giúp đưa luồng sét xuống đất một cách an toàn.
Các khảo sát mới đây cho thấy hầu hết việc hiểu biết về công tác phòng chống sét ở Việt Nam chưa chuyên nghiệp. Không những từ khu vực nông thôn mà còn có nhiều đến từ sự chủ quan và thiếu kiến thức phòng chống sét nên nhiều công trình xây dựng được thiết kế không đúng, thiếu quan tâm tâm trong việc lắp đặt bảo hành bảo trì và có khi lắp đặt thiết bị chống sét đắt tiền nhưng lại không hiệu quả.
Chúng tôi luôn mong muốn được bắt tay xây dựng giải pháp nhằm mang lại sự An toàn - Hiệu quả cho cuộc sống và công trình của bạn.
ĐỌC TIẾP