Trong QCVN 5738:2021 về phòng cháy chữa cháy (PCCC), một trong những yêu cầu quan trọng là về hệ thống báo cháy tự động. Hệ thống này đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm đám cháy và cảnh báo kịp thời, giúp công tác ứng phó nhanh chóng và hiệu quả.
Dưới đây là một số điểm mới trong yêu cầu thiết kế hệ thống báo cháy tự động theo QCVN 5738:2021:
1. Yêu cầu về loại hệ thống báo cháy tự động
- Hệ thống báo cháy tự động phải là hệ thống có khả năng phát hiện cháy sớm, cảnh báo ngay lập tức và có thể tự động điều khiển các thiết bị chữa cháy hoặc hệ thống thoát nạn.
- Quy chuẩn yêu cầu hệ thống báo cháy tự động phải bao gồm các thiết bị như: đầu báo cháy, bộ điều khiển trung tâm, chuông báo cháy, đèn báo hiệu, và các thiết bị hỗ trợ khác (như hệ thống phun nước, van điều khiển tự động).
2. Các yêu cầu về thiết bị báo cháy
- Các đầu báo cháy phải có độ nhạy cao và phù hợp với đặc điểm của từng khu vực trong công trình (ví dụ, khu vực có độ ẩm cao, khu vực có khí độc, hoặc các khu vực đặc biệt như phòng máy móc).
- Đầu báo khói, đầu báo nhiệt, và đầu báo gas phải được lắp đặt đúng vị trí và theo số lượng yêu cầu, đảm bảo không có vùng khuất, không bị che khuất hoặc cản trở khả năng phát hiện cháy.
- Hệ thống phải đảm bảo khả năng phát hiện sớm ngay cả khi cháy có thể phát sinh trong môi trường không có sự thay đổi nhiệt độ mạnh mẽ, ví dụ như trong các khu vực có khói dày hoặc nhiều vật liệu dễ cháy.
3. Tính năng tự động và điều khiển
- Hệ thống báo cháy tự động phải có khả năng tự động kích hoạt các biện pháp chữa cháy, như phun nước hoặc kích hoạt hệ thống dập lửa khi phát hiện cháy.
- Hệ thống phải được tích hợp với các thiết bị cảnh báo (chuông, đèn) và các thiết bị thoát hiểm, ví dụ như mở cửa tự động, điều khiển thang thoát hiểm, điều chỉnh hệ thống thông gió để hạn chế sự lan rộng của đám cháy.
4. Yêu cầu về độ tin cậy và kiểm tra
- Các thiết bị báo cháy phải đảm bảo độ tin cậy cao, đặc biệt trong những công trình có mật độ người cao hoặc các khu vực quan trọng (như bệnh viện, trường học, khu công nghiệp).
- Quy chuẩn yêu cầu các thiết bị này phải được kiểm tra, bảo trì định kỳ để đảm bảo hoạt động hiệu quả. Điều này bao gồm việc kiểm tra tính năng báo cháy, độ nhạy của đầu báo, và khả năng kích hoạt thiết bị chữa cháy tự động.
- Kiểm tra thử nghiệm hệ thống báo cháy định kỳ (thường là 6 tháng một lần) để đảm bảo rằng hệ thống hoạt động như thiết kế trong mọi tình huống.
5. Yêu cầu về mạng lưới kết nối và truyền tải tín hiệu
- Hệ thống báo cháy tự động phải có mạng lưới truyền tải tín hiệu đáng tin cậy để thông báo tình trạng cháy tới các bộ phận liên quan. Điều này bao gồm việc truyền tín hiệu về bộ điều khiển trung tâm và các khu vực quan trọng khác, như phòng trực, phòng chỉ huy chữa cháy.
- Kết nối với hệ thống điều khiển tòa nhà (BMS): Đối với các công trình hiện đại, hệ thống báo cháy tự động cần kết nối với hệ thống quản lý tòa nhà (Building Management System - BMS) để đồng bộ hóa các hoạt động, từ điều khiển hệ thống HVAC, thang máy, đến việc mở cửa thoát hiểm.
6. Chỉ dẫn rõ ràng và thông báo tức thời
- Hệ thống báo cháy tự động phải có khả năng thông báo ngay lập tức về vị trí cháy và tình trạng của các thiết bị trong hệ thống. Điều này giúp việc ứng phó với đám cháy diễn ra nhanh chóng và chính xác.
- Tín hiệu cảnh báo phải rõ ràng, bao gồm cả chuông báo cháy và đèn báo hiệu để người trong tòa nhà có thể nhận diện và thực hiện các biện pháp thoát nạn.
7. Yêu cầu đối với khu vực có nguy cơ cháy đặc biệt
- Đối với những khu vực có nguy cơ cháy đặc biệt (như kho xăng dầu, khu vực chứa hóa chất dễ cháy), hệ thống báo cháy phải được thiết kế đặc biệt hơn, sử dụng các thiết bị báo cháy chuyên dụng, có khả năng hoạt động trong môi trường khắc nghiệt và chịu được tác động của các yếu tố nguy hiểm.
8. Khả năng mở rộng và nâng cấp
- Hệ thống báo cháy tự động phải có khả năng mở rộng hoặc nâng cấp khi cần thiết. Ví dụ, nếu công trình có sự thay đổi về mặt sử dụng, bổ sung thêm khu vực mới, hoặc thay đổi mật độ người sử dụng, hệ thống phải dễ dàng được mở rộng mà không làm gián đoạn hoạt động của các khu vực đã có sẵn.
9. Báo động và thông báo khẩn cấp
- Hệ thống báo cháy phải liên kết với các hệ thống thông báo khẩn cấp, giúp thông báo kịp thời cho toàn bộ người trong công trình về tình trạng cháy, đồng thời chỉ dẫn các lối thoát hiểm an toàn.
Những điểm mới trong thiết kế hệ thống báo cháy tự động theo QCVN 5738:2021 giúp đảm bảo an toàn tối đa trong công tác phòng cháy chữa cháy, đặc biệt trong các công trình có yêu cầu cao về an toàn như tòa nhà cao tầng, bệnh viện, trường học hay các khu vực có nguy cơ cháy nổ lớn.
Link tải file PDF QCVN 5738:2021 phòng cháy chữa cháy - hệ thống báo cháy tự động - yêu cầu thiết kế.
